Aankomende zaterdag neem ik deel aan het online performance event Be-Coming Tree. Er doen performers mee uit 17 landen wereldwijd. Een deel van de ticketopbrengst van dit live stream performance event, komt ten goede aan het planten van bomen in regenwouden via de organisatie TreeSisters. Je bepaalt zelf wat je voor je ticket betaalt. Ik steun dit project heel graag door middel van een nieuw performance werk, dat je dus live mee kunt kijken.
Ik bezie de grote actuele wereldproblematiek vanuit datzelfde verband. De uitbraak van covid-19 is wat mij betreft niet het hoofdprobleem waar de wereld zich nu op blind zou moeten staren. Ze is slechts een symptoom van een verstoorde balans in de natuurlijke orde: dankzij de consumptie van andere diersoorten omdat wij dieren slechts zijn gaan beschouwen als dienaren van de mens, en als gevolg van de totale geografische beheersing van de aarde door haar op elke vierkante meter bewoonbaar en bereisbaar te maken, zijn bijvoorbeeld konden er ideale factoren ontstaan voor een virus als covid-19, om zich wereldwijd te verspreiden. Het was slechts een kwestie van tijd, voordat het systeem waarmee de mens zijn – zo vernuftig opgebouwde - totale meesterschap over de aarde, zich zo catastrofaal tegen zich zou keren.
Ooit, eeuwen voor de technologische en industriële revolutie, hield de mensheid zichzelf op andere wijze staande. Men leefden in kleine, in afstand tot elkaar geïsoleerde gemeenschappen van het land. Jagers-verzamelaars, of landbouwers volgens de duurzame en zelfregulerende, cyclische principes van permacultuur.
De mens kon leven zonder centrale verwarming en navigatiesystemen op een smartphone. Als er een ziekte uitbrak in een gemeenschap, was het weliswaar misschien wel gelijk gedaan met die stam, maar de mensheid als soort bleef wel bestaan. Ook bij een slechte oogst was het bitterheid en afzien. Het plaatje was natuurlijk in die zin niet ideaal en hooguit grillig, maar de mens was fysiek, lijfelijk gezien, wel een stuk weerbarstiger dan nu. Men had geen welvaartsziektes als diabetes-2 die in combinatie met een virus als covid-19 gelijk enorm overlevingsgevaar opleveren. De mens heeft het grillige bestaan destijds overleefd, daarvan getuigd onze huidige aanwezigheid op deze aarde. Gewoon zoals het leven zich aandiende; in de flow en meegaand in de seizoenen.
Apollinisch gemotiveerde verlangens naar een minder grillige levensstandaard, tot stand gebracht a.d.h.v. technologische ontwikkelingen, betere gezondheidszorg, politieke en sociaal-maatschappelijke constructies hebben hun bijdrage in ons voortbestaan zeker ook geleverd. Maar wat kunnen we leren van de overlevingsskills van mensen van welleer? Hoe kunnen wij ons laten inspireren door hun kennis, kunde en blik op de wereld, om dionysische krachten terug te brengen in ons bestaan en onze eenzijdige apollinische en daarmee destructieve levenswijze een halt toe te roepen?
Mogelijk allereerst aan de hand van een verandering in mind set, voortkomend uit een herwaardering van dionysische kwaliteiten als ingang om alle gevestigde zekerheden overboord te gooien: om opnieuw te durven varen op de golven van het toeval en mee te gaan in de flow. Om te innoveren, kapot te slaan wat als te zware balast op onze schouders drukt, om weer vrij te spelen en in extase te dansen, creatief te zijn en de wereld tot ons te laten komen zoals het toeval haar brengt, in plaats van haar naar onze wil tot op de micro-molecuul kapot te manipuleren.
Maar het gaat ook om praktische kennis en kunde. Wat blijft er over als alle zekerheden en laagjes zijn afgepeld?
Ik daal voor dit onderzoek af naar de dionysische chaos van de fysieke aarde. De natuur. En dan vooral mijn natuur: mijn lichaam. Wat kan mijn lichaam? Hoe houdt mijn lichaam zich staande als het wordt blootgesteld aan pijn, angst, walging? Welke dionysische krachten bezit mijn lichaam om beproevingen te overwinnen?
Tijdens mijn masterstudie, beschreef ik in mijn afstudeerthesis de methodieken van Wim Hof, a.k.a. The Iceman, die al jaren (ook wetenschappelijk gemeten) bewijs levert dat de mens aan de hand van meditatie, ademhalingstechnieken en training, extreme omstandigheden zoals winterse kou trotseren in niets meer dan een adamskostuum, te doorstaan.
In de loop van afgelopen jaren heb ik diverse performances uitgevoerd waarbij ik zelf ook soortgelijke beproevingen heb doorstaan. Zo stond ik drie uur half naakt en zwanger op een acht meter hoge ladder in de kou te performen. Recent heb ik nog vijf uur lang op de betonnen vloer van Frank Taal galerie gelegen. Ik weet in die zin inmiddels goed wat ik aankan. (So don’t try this at home! Ik heb mezelf getrained en ik heb ervaring. Disclaimer).
De drie uur durende performance 'Angst', BeWareHouse of Art, Bergen NH, 2019
De tevens steenkoude en intens beproevende vijf uur durende performance 'Homo Fragilis' (De Fragiele Mens) bij galerie Frank Taal, 2020
In aanloop naar deze performance voor Be-Coming Tree stond ik afgelopen weken ruim een uur bijna bloot op mijn balkon te oefenen met het omgaan met de kou. Geen pretje. Echt niet. Maar ik vind het belangrijk om dit te doen. Want ik wil een belangrijk punt maken:
Na aanleiding van al deze ervaringen, ben ik me steeds meer gaan realiseren, dat we bijna alles wat we als mensen nodig hebben om niet alleen te overleven, maar ook nog eens tot bloei te komen, we van nature al hebben meegekregen. In de vorm van lichamelijke en mentale kracht, die we vooral actief moeten aanboren door het onszelf juist niet altijd te gemakkelijk en comfortabel te maken. Het aangaan van dit ongemak, zou net als apollinisch rationeel denken en handelen, deel moeten zijn van ons leefritme.
Zoals de bomen in de winter simpelweg hun bladeren laten vallen en zo op het randje van de dood balanceren. Door hun letterlijk hun adem in te houden en te leven op hun reserves. Ze wachten zo, net als elk jaar, op de warmte van de lente. En die komt altijd. Ook voor de mens, als ook wij nu maar onze duizenden overbodige laagjes bvan ons af durven te laten vallen.
Ik ga in elk geval op symbolisch wijze voor in een performatieve oefening, waarbij ik mijn lichaam zal laten balanceren op de rand van onderkoeling in de winterse kou. Ontdaan van mijn laagjes kleding. Ik nodig je daarmee op poëtische wijze uit, om te reflecteren waar je voor jezelf een verlangen hebt om grenzelozer, weerbarstiger en minder angstig te worden, als een mooi begin van dit nieuwe jaar.
Koop je hier je ticket om de performance Soilutions te bekijken,
en check je zaterdag 9 januari van 13:15 – 14:15 in via Zoom.
Update: Be-Coming Tree heeft voor ruim 22.400 nieuw aan te planten regenwoudbomen aan donaties opgehaald! Yeah!!! Dank allemaal!!!
Liefs liefs liefs, Jesje
Hi daar! Ik ben Jessica, een oer-Rotterdamse kunstenaar die onderzoekt hoe je van je leven een duurzaam LevensKunstwerk kunt maken
